Şah Damar Tıkanıklığı (Karotis Stenozu)

Şah Damar Tıkanıklığı (Karotis Stenozu)

Şah damar tıkanıklığı, boyun bölgesindeki şah damarlarının daralması veya tıkanması sonucu oluşan bir durumdur. Bu durum, beyne yeterli miktarda kan gitmemesi ve bu nedenle beyin fonksiyonlarının etkilenmesiyle sonuçlanabilmektedir. Genellikle ilerleyici bir hastalıktır ve erken teşhis edilmediğinde ciddi sonuçlara neden olabilmektedir.

Şah Damar Tıkanıklığı Nedir?

Karotis stenozu, beyin ve yüz bölgesine kan taşıyan ana damarlardan biri olan şah damarın tıkanması veya daralmasıdır. Bu durum, beyin ve yüz bölgesindeki kan akışını etkileyerek ciddi sağlık sorunlarına neden olabilmektedir.

Şah Damarı Tıkanıklığı Neden Olur?

Şah damar tıkanıklığı, ateroskleroz (damar sertliği) gibi faktörlere bağlı olarak meydana gelebilmektedir. Yüksek tansiyon, yüksek kolesterol, sigara kullanımı, şeker hastalığı ve aşırı kilo gibi risk faktörleri arter duvarlarında plak birikimine neden olabilmektedir. Bu durum da arter duvarlarının kalınlaşmasına ve şah damarının tıkanmasına sebebiyet verebilmektedir.

Şah Damar Tıkanıklığı Belirtileri Nelerdir?

Şah damar tıkanıklığı belirtileri, beyin ve yüz bölgesindeki kan akışının azalması veya kesilmesi nedeniyle ortaya çıkan semptomlardır. Bu belirtiler aşağıdaki gibidir:

• Yüzde veya vücudun bir tarafında ani güçsüzlük veya felç
• Konuşma güçlüğü veya anlama zorluğu
• Ani görme kaybı veya görme alanında değişiklikler
• Baş dönmesi veya dengesizlik
• Şiddetli baş ağrısı veya migren

Bu belirtiler ani olarak ortaya çıkabilmekte ve acil tıbbi müdahale gerektirebilmektedir.

Şah Damar Tıkanıklığı Tanısı Nasıl Konur?

Karotis stenozu genellikle bir doktorun fizik muayenesi, hastanın semptomları, tıbbi öyküsü ve diğer testlerle teşhis edilmektedir. Teşhis için kullanılan testler arasında EKG, kan testleri, anjiyografi ve göğüs röntgeni yer almaktadır.

Şah Damar Tıkanıklığı Risk Faktörleri Nelerdir?

Şah damar tıkanıklığının risk faktörleri arasında aşağıdaki unsurlar bulunmaktadır:

• Yüksek tansiyon
• Sigara içme
• Yüksek kolesterol
• Obezite
• Diyabet
• Hareketsiz yaşam tarzı
• Aile öyküsü
• Yaşlılık
• Stres
• Yüksek tuz tüketimi
• Alkol tüketimi
• Ateroskleroz

Kimlerde Görülür?

Karotis stenozu genellikle yaşlı erkeklerde daha sık görülmektedir. Ancak kadınlar da risk altındadır. Ayrıca hareketsiz yaşam tarzı olan kişilerde, aşırı alkol tüketenlerde ve obez kişilerde de daha sık görülebilmektedir.

Şah Damar Tıkanıklığı Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Şah damarı tıkanıklığı tedavisi; tıkanıklığın derecesine, semptomların şiddetine ve hastanın sağlık durumuna bağlı olarak değişiklik göstermektedir. Tedavi seçenekleri aşağıdaki gibidir:

• İlaç tedavisi: Kan basıncını, kolesterol düzeylerini ve kan pıhtılaşmasını kontrol etmek için ilaçlar kullanılabilmektedir.
• Damar açma işlemi: Damar tıkanıklığına neden olan plaklar, bir kateter aracılığıyla damarın içinden geçirilerek çıkarılabilmekte veya bu plakların olduğu bölgeye stent yerleştirilebilmektedir.
• Cerrahi tedavi: Şah damar tıkanıklığı ciddi seviyelerdeyse ve diğer tedavi yöntemleri yetersiz kalıyorsa, cerrahi tedavi gerekebilmektedir. Bu tedavi, tıkanıklığa neden olan arterin yeniden açılması veya bypass ameliyatı yapılmasıdır.
• Yaşam tarzı değişiklikleri: Yüksek tansiyon, yüksek kolesterol, sigara kullanımı, aşırı kilo gibi risk faktörlerinin kontrol altına alınması için yaşam tarzı değişiklikleri önerilebilmektedir. Bu değişiklikler arasında sağlıklı bir diyet, düzenli egzersiz yapmak, sigarayı bırakmak ve stresten kaçınmak yer almaktadır.