Kalp Romatizması
Kalp romatizması, bir enfeksiyonun neden olduğu iltihabi bir hastalıktır ve genellikle streptokok adı verilen bakteriye bağlıdır. Bu bakteri, boğaz enfeksiyonları gibi üst solunum yolu enfeksiyonlarında yaygın olarak bulunmaktadır. Enfeksiyon, vücudun farklı bölgelerindeki dokulara zarar verirken özellikle kalp kapakçıklarını etkilemektedir.
Kalp Romatizması Nedir?
Aslında romatizmal ateş olarak da bilinen bir enfeksiyon hastalığının neden olduğu kalp hastalıklarının genel adıdır.
Romatizmal ateş, genellikle streptokok adı verilen bir bakteriyel enfeksiyonun yol açtığı yaygın bir hastalıktır.
Neden Olur?
Kalp romatizmasının temel nedeni, romatizmal ateşe yol açan streptokok bakterisinin vücuda girmesidir.
Strep boğazı enfeksiyonu olan kişilerde bağışıklık sistemi, streptokok bakterisine karşı antikorlar üretir. Ancak bazı insanlar streptokok bakterisine karşı daha duyarlıdır ve bağışıklık sistemi yeterince etkili olamaz. Bu durumda bağışıklık sistemi, streptokok bakterisine karşı antikorlar üretirken aynı zamanda kendi dokularına karşı da saldırır. Bu otoimmün yanıt, kalp ve diğer dokularda iltihaplanmaya ve hasara yol açabilmektedir.
Kalp Romatizması Belirtileri Nelerdir?
Yaygın belirtiler aşağıdaki gibidir:
- Ateş
- Eklemlerde ağrı ve şişlik
- Göğüs ağrısı
- Nefes darlığı
- Hızlı veya düzensiz kalp atışı
- Yorgunluk
- Deride döküntüler
- Eklem hareketlerinde kısıtlılık
- Halsizlik
Kalp Romatizması Kalp Kapaklarını Bozar mı?
Evet, kalp romatizması kalp kapaklarında hasara ve bozulmalara neden olabilmektedir. Romatizmal ateşin en yaygın etkilediği kalp kapakları mitral kapak (sol kalp kulakçığı ve sol karıncık arasındaki kapak) ve aort kapağıdır (sol karıncık ile aort damarı arasındaki kapak).
Kalp romatizması, bu kapaklarda iltihaplanmaya ve skar dokusunun oluşmasına yol açar. Bu da kapakların normal çalışmasını engeller, darlık (stenoz) veya yetersizlik (yetmezlik) sorunlarına neden olur.
Kalp Romatizması Nasıl Teşhis Edilir?
Teşhisi genellikle aşağıdaki adımları içeren bir dizi test ve değerlendirme ile konulmaktadır:
- Hasta öyküsü ve fiziksel muayene
- Kan testleri
- Ekokardiyografi
- Elektrokardiyografi (EKG)
Kalp Romatizması Nasıl Tedavi Edilir?
Tedavisi genellikle aşağıdaki hedefleri içeren bir yaklaşımı içermektedir:
- Enfeksiyon tedavisi: Streptokok enfeksiyonuna neden olan bakteriye yönelik antibiyotik tedavisi verilmektedir.
- İltihaplanmayı azaltmak için antienflamatuar ilaçlar: Nonsteroid antiinflamatuar ilaçlar (NSAID'ler) veya kortikosteroidler gibi ilaçlar kullanılabilmektedir.
- Kalp kapaklarının onarımı veya değiştirilmesi: Ciddi kapak hasarı durumunda cerrahi müdahale gerekebilmektedir.
- Semptomların kontrol altına alınması: Semptomları hafifletmek için diğer ilaçlar da kullanılabilmektedir.
- Kalp hastalığı risk faktörlerinin yönetimi: Kalp romatizmasına sahip bireylerde kalp hastalığı riski artabilmektedir. Bu nedenle kan basıncı kontrolü, düşük yağlı ve düşük tuzlu beslenme, düzenli egzersiz yapma, sigara içmemek ve stres yönetimi gibi yaşam tarzı değişiklikleri önerilmektedir.
- Düzenli takip ve kontrol: Kalp romatizmasına sahip olan kişilerin düzenli olarak doktor kontrollerine gitmeleri ve kalp sağlığını takip etmeleri önemlidir.
Sık Sorulan Sorular
-
Genellikle çocukluk döneminde ve genç erişkinlikte görülmektedir. Romatizmal ateşe neden olan strep boğazı enfeksiyonu, özellikle çocukluk döneminde sıkça görülmektedir. Ancak her strep boğazı enfeksiyonu kalp romatizmasıyla sonuçlanmamaktadır. Romatizmal ateşe yatkınlık; genetik ve çevresel faktörlerin karmaşık bir etkileşimi sonucu belirlenmektedir.
-
Strep boğazı enfeksiyonunun ardından genellikle 2 ila 3 hafta içinde gelişmektedir. Ancak tedavi edilmezse, süreç daha uzun sürebilmekte ve kalpte kalıcı hasarlara yol açabilmektedir.
-
Tedavi edilebilir bir hastalıktır ve tedaviye erken başlanması, kalp hasarını önlemek veya sınırlamak açısından önemlidir.
-
Genellikle akut bir hastalık olan romatizmal ateşin komplikasyonudur. Romatizmal ateş akut bir enfeksiyon sonrasında ortaya çıkar ve belirli bir süre içinde tedavi edildiğinde genellikle iyileşir. Ancak, kalp romatizması, kalp kapaklarında kalıcı hasara neden olabilir ve kronik bir hastalığa dönüşebilir.
-
Kalp romatizmasına sahip olan hastaların sağlıklı bir beslenme düzeni takip etmeleri önemlidir. Beslenme önerileri aşağıdaki gibidir:
- Düşük tuzlu beslenme: Tuz alımını azaltmak, vücutta sıvı birikimini önleyerek kalp yükünü hafifletmektedir.
- Taze meyve ve sebze tüketimi: C vitamini ve diğer antioksidanlar bakımından zengin olan meyve ve sebzeler, bağışıklık sistemini güçlendirmektedir.
- Düşük yağlı proteinler: Tavuk, balık, hindi gibi düşük yağlı protein kaynakları tercih edilmelidir.
- Sağlıklı yağlar: Zeytinyağı, avokado, fındık, badem gibi sağlıklı yağ kaynakları tercih edilmelidir.
- Tam tahıllar: Kepekli ekmek, yulaf ezmesi, esmer pirinç gibi tam tahıllar, lif açısından zengin olup kalp sağlığını desteklemektedir.
- Sodyum alımını kontrol etmek: İşlenmiş gıdalar, hazır çorba, turşu gibi yüksek sodyum içeren gıdaların tüketimi sınırlandırılmalıdır.
-
Kalp romatizmasına sahip olan kişilerin spor yapma durumu; hastalığın ciddiyetine, kalp kapaklarının durumuna ve kişinin genel sağlık durumuna bağlı olarak değişmektedir. Çoğu durumda kalp romatizması olan bireylerin düzenli egzersiz yapmaları ve fiziksel aktiviteye katılmaları önerilmektedir. Ancak bu konuda bir uzmana danışmak ve önerilerine uymak önemlidir.