Kalp Krizi (Miyokard Enfarktüsü)

Kalp Krizi (Miyokard Enfarktüsü)

İnsan yaşamı için hayati önem taşıyan kalp, kaslı yapıya sahip bir organdır. Günde ortalama 100 bin kez kasılarak neredeyse 8000 litre kanı dolaşıma pompalamaktadır. Kalp yapısında oluşan herhangi bir bozukluk nedeniyle kalp krizi gibi kalp hastalıkları veya kalbin çeşitli iltihabi rahatsızlıkları meydana gelebilmektedir.

Kalp Krizi (Miyokard Enfarktüsü) Nedir?

Miyokard enfarktüsü, kalp kaslarının dolaşımını sağlayan atardamarlardan birinin kısmen veya tamamen tıkanması sonucu kalbin oksijen ve besin almasının kesilmesiyle meydana gelen bir durumdur. Bu durum kalp kasının hasar görmesine ve işlevinin azalmasına sebep olmaktadır.

Kalp Krizi (Miyokard Enfarktüsü) Neden Olur?

En sık nedeni kalp atardamarlarında plak adı verilen yağ, kolesterol ve diğer maddelerin oluşturduğu yapının birikmesidir. Kalp krizi risk faktörleri aşağıdaki gibidir:

• Sigara kullanımı
• Kanda kötü kolesterol olarak tanımlanan LDL oranının yüksekliği
• Ailede kalp krizi öyküsünün olması
• Şeker hastalığı
• Karaciğerde üretilen C-reaktif protein, homosistein, fibrinojen ve lipoprotein A gibi maddelerin kanda yükselmesi
• Obezite
• Kan damarlarındaki basıncın artması (tansiyonun yükselmesi)
• İleri yaş

Kalp Krizi Belirtileri Nelerdir?

Kalp krizinin en sık görülen belirtileri aşağıdaki gibidir:

• Göğüste baskı veya sıkışma hissi
• Terleme
• Çarpıntı veya düzensiz kalp atışları
• Göğsün orta veya sol tarafında ağrı veya rahatsızlık hissi
• Bulantı veya kusma
• Sol kol, boyun, çene, sırt veya mide bölgesinde ağrı veya rahatsızlık hissi
• Nefes darlığı veya nefes almada güçlük
• Baş dönmesi veya bayılma

Kalp Krizi Tipleri Nelerdir?

Miyokard enfarktüsü kendi içerisinde NSTEMI, STEMI ve koroner spazm olarak 3 tipe ayrılmaktadır. Bu tipler aşağıdaki gibidir:

• STEMI: EKG tetkikindeki ST segmentinde yükselme olarak kendini göstermektedir. Koroner arterlerin tamamen tıkanması sonucu ortaya çıkar ve kalp dokusunun büyük bir kısmının beslenmesinin bozulması şeklinde görülür.
• NSTEMI: Bu tip kalp krizinde segment yüksekliği söz konusu değildir ancak kalp dokusuna zarar verebilen majör kalp krizi grubundadır. Koroner arterler kısmen tıkalıdır ve bu sebeple EKG tetkikindeki ST segmenti ile ifade edilen bölgede değişiklik görülmeyebilmektedir.
• Koroner spazm: Gizli kalp krizidir. Belirti olarak STEMI ile benzerlik gösterir ancak sindirim problemi ve kas ağrısı gibi şikayetlerle karıştırılabilir. Koroner arterlerde tıkanıklık olmayıp geçici kasılma olmaktadır.

Kalp Krizi (Miyokard Enfarktüsü) Teşhisi Nasıl Yapılır?

Teşhisi için EKG (elektrokardiyografi), kan testleri, ekokardiyografi ve koroner anjiyografi gibi testler kullanılmaktadır.

• EKG testi, kalbin elektriksel aktivitesini ölçer ve kriz sırasında kalbin hasarlı olduğunu gösterir.
• Kan testleri, kalbin hasarını tespit etmek için kanın içindeki belirli maddelerin seviyelerini ölçmektedir.
• Ekokardiyografi, kalp kasının çalışmayan bölgesini değerlendirmeye yardımcı olmaktadır.
• Koroner anjiyografi, kalp atardamarlarının görüntülenmesi için kullanılan bir işlemdir ve kalp krizinin hangi damar tıkanıklığına bağlı oluştuğunun belirlenmesine yardımcı olur.

Kalp Krizini Tetikleyen Faktörler Nelerdir?

Kalp krizini tetikleyen faktörler aşağıdaki gibidir:

• Yüksek tansiyon
• Yüksek kolesterol
• Sigara içmek
• Yaş
• Diyabet
• Kötü beslenme alışkanlıkları 
• Obezite
• Cinsiyet
• Ailesel kalp hastalığı
• Stres
• Hareketsiz yaşam tarzı

Kalp Krizi (Miyokard Enfarktüsü) Anında Neler Yapılabilir?

Kalp krizi belirtileri gözlendiğinde vakit kaybetmeden acil tıbbi yardım çağrılmalıdır.

Eğer miyokard enfarktüsü esnasında kişi yalnızsa;

• Öncelikle ağrı başladığı anda kişi telefonla yakınlarını arayarak durumu haber vermelidir.
• Bulunulan yerin kapısını aralık bırakmalıdır.
• Kuvvetli öksürük geçici olarak kan akımını artırabilir.
• Evde aspirin varsa bir bardak su ile alınmalıdır.
• Bunun dışında kesinlikle bir şey yiyip içilmemelidir.
• Pencere açılarak odaya oksijen girmesi sağlanmalıdır.
• Yardım gelmesi, yatarak ya da oturarak beklenmelidir. Kesinlikle ayakta olunmamalıdır.
• Ağrıyı azaltmak için egzersiz yapılmamalıdır.
• Soğuk ya da sıcak suyun altına kesinlikle girilmemelidir.

Bir kişi yanınızda miyokard enfarktüsü geçirdiyse;

• Sağlık deneyiminiz yoksa kişiye müdahale etmeyin, başka hastalara veya kendinize ait kalp ilaçlarını vermeyin.
• Hemen ambulans yardımı isteyerek hastayı en yakın hastaneye ulaştırın.
• Kişiyi uygun bir yere yatırın.
• Üzerindeki sıkı olan kıyafetleri gevşetin.

Kalp Krizi Tedavisi Nasıl Yapılır?

Kalp krizinin tedavisi, hastanın durumuna ve krizin şiddetine bağlı olarak değişebilmektedir. En yaygın tedaviler arasında; balon - stent, tıbbi tedavi ve kalp bypass ameliyatı yer almaktadır.

• Koroner anjiyografi, kalp atardamarlarının görüntülenmesi için kullanılan bir işlemdir.
• Balon ve stent, tıkalı kalp atardamarlarının açılmasına yardımcı olan bir tür tedavidir.
• Kalp bypass ameliyatı, kalp krizine neden olan tıkalı atardamarları bypass etmek için kullanılmaktadır.
• Tıbbi tedavi, kalp krizinin nedenini tedavi etmeye odaklanır ve kan pıhtılaşmasını önlemeye yardımcı olur.

Miyokard Enfarktüsü Sonrası Yaşam Nasıl Olmalı?

Kalp krizinden sonra hastaların sağlıklı bir yaşam tarzını benimsemeleri ve belirli tedavilere devam etmeleri önemlidir. Sağlıklı bir diyet, düzenli egzersiz, sigara bırakma, stres yönetimi, düzenli kan basıncı ve kolesterol ölçümleri, ilaçların düzenli kullanımı ve kalp rehabilitasyonu gibi faktörler kalp krizinden sonra sağlıklı bir yaşam sürdürmek için önemlidir.