Hiperlipidemi (Kolestrol Yüksekliği)

Kolesterol ve diğer yağlar vücutta gerekli olsa da fazla miktarları yağ olarak depolanmaktadır. Bu nedenle de kalp ve damar sağlığını riske atabilmektedir. Hiperlipidemi, kalp – damar hastalıklarının en sık görülen risk faktörlerinden bir tanesidir.

Hiperlipidemi (Kolesterol Yüksekliği) Nedir?

Kolesterol yüksekliği, kolesterol ve diğer yağ düzeylerinin yüksek olduğu durumu ifade etmektedir. Genellikle iki türde karşımıza çıkmaktadır. Bunlar; primer ve sekonder şeklindedir.

Primer hiperlipidemi genellikle kalıtsal bir durumdur. Sekonder hiperlipidemi ise; diğer sağlık sorunlarının bir sonucu olarak ortaya çıkan yağ düzeylerindeki artıştır.

Hiperlipideminin tedavi edilmediği durumlarda kalp – damar hastalıkları ortaya çıkabilmektedir. Bu nedenle tedavi son derece önemlidir.

Hiperlipidemi (Kolesterol Yüksekliği) Sebepleri Nelerdir?

Hiperlipideminin sebepleri aşağıdaki gibidir:

Genetik faktörler
Yaş
Yanlış beslenme
Kullanılan bazı ilaçlar
Obezite
Sigara kullanımı
Böbrek hastalığı, diyabet gibi diğer sağlık sorunları
Hareketsizlik

Hiperlipidemi (Kolesterol Yüksekliği) Belirtileri Nelerdir?

Kolesterol yüksekliği hiçbir belirti vermeyebilir. Kolesterol yüksekliğinin belirtileri aşağıdaki gibidir:

Yüzde ve özellikle göz çevresinde oluşan sarı renkli yağ bezeleri.
Halsizlik ve yorgunluk.
Baş dönmesi
Yaraların geç iyileşmesi
Solgun görünümlü cilt
Ayak ve bacaklarda ağrı, uyuşma
Deri altında yağ birikmesi
Ciltte lekelenmeler

Kolesterol Yüksekliği Teşhisi Nasıl Koyulur?

Kolesterol yüksekliği, kan testi ile teşhis edilmektedir. Kan testi için hasta mutlaka aç olmalıdır. Çünkü yeme sonrası kolesterol düzeyleri yükselebilmektedir.

Test sonucunda, doktorunuz kolesterol düzeylerinizi değerlendirecek ve gerekirse tedavi önerileri sunacaktır. Ayrıca, yaşam tarzınıza ve diğer sağlık durumlarınıza göre başka testler ve muayeneler de yapılabilmektedir.

Hiperlipidemi (Kolesterol Yüksekliği) Çeşitleri Nelerdir?

Hiperlipidemi çeşitleri aşağıdaki gibidir:

Hiperkolesterolemi: LDL (kötü kolesterol) düzeylerinin yüksek olmasıdır.
Hipertrigliseridemi: Trigliserid düzeylerinin yüksek olmasıdır.
Kombine: LDL ve trigliserid düzeylerinin aynı anda yüksek olmasıdır.
Sekonder: Diğer bir sağlık sorunu nedeniyle oluşan hiperlipidemidir. (Örneğin; böbrek yetmezliği, tiroid hastalıkları gibi)
Lp(a) hiperlipidemi: Lp(a) adlı bir lipoprotein düzeyinin yüksek olmasıdır.

Hiperlipidemi Hangi Komplikasyonlara Neden Olur?

Teşhis ve tedavi edilmeyen yüksek kolesterol nedeniyle hayati tehlike içeren komplikasyonlar gelişebilmektedir.

Kötü kolesterol seviyesi arttıkça kan damarlarında plak gelişimi meydana gelir. Bu duruma damar sertleşmesi adı verilmektedir. Damar sertleşmesi, kan akışında zorlanmaya neden olan bir çeşit rahatsızlıktır. Bunun yanında, kalp damarlarında pıhtı oluşmasına bağlı kalp krizi ve beyin damarlarında oluşan pıhtılar sebebiyle felç yaşanabilmektedir.

Damar sertleşmesine bağlı gelişen diğer hastalıklar; göğüs ağrısı, yüksek tansiyon, periferik damar hastalıkları ve kronik böbrek rahatsızlıklarıdır.

Hiperlipidemi Önüne Geçmek Mümkün Müdür?

Hiperlipidemi, genellikle yaşam tarzı değişiklikleri ile önlenebilir veya azaltılabilir. Aşağıdaki önlemler ile hiperlipideminin önüne geçmek mümkündür:

Sağlıklı bir diyet
Medikal (ilaç) tedavisi
Düzenli fiziksel aktivite
Vücut ağırlığını kontrol etmek
Sigarayı bırakmak

Hiperlipidemi (Kolesterol Yüksekliği) Tedavisi Nasıldır?

Hiperlipideminin tedavisi, genellikle yaşam tarzı değişikliklerini ve medikal (ilaç) tedaviyi aynı anda içermektedir. Hiperlipidemi tedavisinde kullanılan yöntemler aşağıdaki gibidir:

Yaşam tarzı değişiklikleri: Sağlıklı bir diyet, düzenli fiziksel aktivite vb.
Medikal tedavi: Eğer kolesterol yüksekliği genetik bir nedenle veya diğer sağlık sorunları nedeniyle oluşmuşsa doktorunuz tarafından reçete edilen ilaçlar kullanabilirsiniz.
Cerrahi tedavi: Eğer kolesterol yüksekliği ciddi bir seviyedeyse veya diğer tedavi yolları etkili olmuyorsa cerrahi tedavi seçeneği düşünülebilmektedir.

Sık Sorulan Sorular

Et, tavuk, süt ürünleri
Yumurta
Deniz ürünleri
Trans yağlar
Sakatatlar

Aynı zamanda yüksek miktarda yağ ve tuz içeren yiyecekler de kolesterol yüksekliğine sebep olabilmektedir.

Hiperlipidemi, kalp ve damar hastalıklarının oluşmasına veya ilerlemesine neden olabilmektedir. Özellikle damarların tıkanması ve koroner kalp hastalığı gibi kardiyovasküler hastalıklar hiperlipidemi ile ilişkili olabilmektedir.

Ateroskleroz, kolesterol ve diğer maddelerin birikmesi ile oluşan plakların damarların iç yüzeyine yerleşmesi sonucu oluşmaktadır. Bu durum kalbin oksijen ihtiyacının karşılanamamasına neden olarak kalp krizi veya inme gibi ciddi komplikasyonlara neden olabilmektedir.

Yağları azaltın
Kilo kontrolü sağlayın
Sigarayı bırakın
Alkol tüketimini sınırlandırın
Kolesterol içeren gıdaları azaltın
Protein kaynağı olarak tavuk, balık, baklagilleri tercih edin
Fındık, badem, ceviz gibi sağlıklı yağları tüketin

Beslenmeye ek olarak düzenli egzersizi de yaşamınızın bir parçası haline getirmeniz son derece önemlidir.

LDL (kötü kolesterol): 100 mg/dL veya daha az
HDL (iyi kolesterol): 60 mg/dL veya daha yüksek
Total kolesterol: 200 mg/dL (miligram/desilitre) veya daha az
Trigliserid: 150 mg/dL veya daha az

Kolesterol yüksekliği, birçok faktörün etkilediği bir durumdur. Genetik faktörler, hiperlipidemi riskini artıran bir etken olarak sayılabilmektedir. Özellikle bazı genetik bozukluklar kolesterol metabolizmasını etkileyebilir ve hiperlipidemiye neden olabilir.

Ancak unutmayın ki genetik faktörler kolesterol yüksekliğinin sadece bir parçasıdır. Dolayısıyla sağlıklı yaşam tarzını benimseyerek genetik faktörün tetiklenmesini önleyebilirsiniz.

Hiperlipidemi (Kolestrol Yüksekliği)